Das Demonstrativum is - ea - id (der - die - das)
| maskulin sing. | feminin sing. | neutrum sing. | |
|---|---|---|---|
| Nominativ | is | ea | id |
| Genetiv | eius | eius | eius |
| Dativ | ei | ei | ei |
| Akkusativ | eum | eam | id |
| Ablativ | eo | ea | eo |
| maskulin plur. | feminin plur. | neutrum plur. | |
|---|---|---|---|
| Nominativ | ii | eae | ea |
| Genetiv | eorum | earum | eorum |
| Dativ | iis | iis | iis |
| Akkusativ | eos | eas | ea |
| Ablativ | iis | iis | iis |
Durch Anfügen von -dem entsteht das Pronomen idem, eadem, idem - derselbe, dieselbe, dasselbe
hic-haec-hoc (dieser, diese, dieses)
| Fall | maskulin sing. | feminin sing. | neutrum sing. |
|---|---|---|---|
| Nominativ | hic | haec | hoc |
| Genetiv | huius | huius | huius |
| Dativ | huic | huic | huic |
| Akkusativ | hunc | hanc | hoc |
| Ablativ | hoc | hac | hoc |
| maskulin plur. | feminin plur. | neutrum plur. | |
|---|---|---|---|
| Nominativ | hi | hae | haec |
| Genetiv | horum | harum | horum |
| Dativ | his | his | his |
| Akkusativ | hos | has | haec |
| Ablativ | his | his | his |
Die Formen huius, huic, his gelten für alle drei Geschlechter.
ille-illa-illud (jener, jene, jenes)
| Fall | maskulin sing. | feminin sing. | neutrum sing. |
|---|---|---|---|
| Nominativ | ille | illa | illud |
| Genetiv | illius | illius | illius |
| Dativ | illi | illi | illi |
| Akkusativ | illum | illam | illud |
| Ablativ | illo | illa | illo |
| Fall | maskulin plur. | feminin plur. | neutrum plur. |
|---|---|---|---|
| Nominativ | illi | illae | illa |
| Genetiv | illorum | illarum | illorum |
| Dativ | illis | illis | illis |
| Akkusativ | illos | illas | illa |
| Ablativ | illis | illis | illis |
Ebenso deklinieren iste, ista, istud - dieser (dort/dein) [oft abwertend] und ipse, ipsa, ipsum - (er) selbst
Wie bei is, ea, id oder ille, illa, illud endet auch bei alius (der andere) das Neutrum auf -d: aliud - das andere
aliud pro alio dare (Ü)
Aliud pro alio invito creditori solvi non potest. (Ü)
Dolus malus fit, cum aliud simulatur et aliud agitur. (Ü)
Aliud est male dicere, aliud accusare. (Ü)
Aliud est verum tacere, aliud falsum dicere. (Ü)
Einen Genetiv auf -ius und einen Dativ auf -i haben auch die Adjektive alter, nullus, totus, unus
res alterius - eine Sache (die) eines anderen (Eigentum ist) ~ res aliena
res nullius - eine Sache (die) niemandes (Eigentum ist), eine herrenlose Sache
detentor rem alteri habet. (Ü)
Nulli res sua servit. (Ü)
Alieno facto ius alterius non mutatur. (Ü)
Alterius nomine agere non licet. (Ü)
Bekannte Ausdrücke:
ad hoc (Ü)
id est (Ü)
eo ipso (Ü)
ipso iure (Ü)
ipso facto (Ü)
eadem causa (Ü)
eadem res (Ü)
eadem quaestio (Ü)
ne bis in idem (Ü)
idem per idem (Ü)
Deklinieren Sie: is homo bonus (L), haec res mobilis (L), illud ius dictum (L)
Stimmen Sie die Demonstrativpronomina hic / ille / is mit dem entsprechenden Substantiv überein!
___ rerum possessionem accepi. (Ü)
De ___ re locuti non sumus. (Ü)
Nemo ___ hominis causam audivit. (Ü)
Ipse ___ viro nocui. (Ü)
Dominus ___ res servis dedit. (Ü)
___ rebus uti potui. (Ü)
___ legem praetores mutaverunt. (Ü)
___ servos punivi. (Ü)
Übungssätze
Ipse fecit / dixit. (Ü)
Res ipsa testis (Ü)
Res ipsa loquitur. (Ü)
Nemo sibi ipse causam possessionis mutare potest. (Ü)
Durum hoc est, sed ita lex scripta est. (Ü)
Hoc ius civium Romanorum, illud omnium gentium proprium fuit. (Ü)
Iniustum est in una mala causa hunc liberare, illum punire. (Ü)
Culpa lata est nimia neglegentia, id est non intellegere, quod omnes intellegunt. (Ü)
His rebus auditis iudex reum absolvit. (Ü)
Hac causa dicta reus damnari meruit. (Ü)
Duo cum faciunt idem, non est idem. (Ü)
Wortschatzerweiterung
Das Pronomen ille lebt in den romanischen Sprachen als Artikel / Personalpronomen weiter: il, le, el, la, loro (< illorum), ...